Hier gaat het om
Alle stroom in IJsland is groen. Door de vulkanische activiteit bulkt het land van de aardwarmte. Het draait daardoor logischerwijs volledig op waterkracht en geothermische energie. Energieproducenten zitten er op een hoop garanties van oorsprong, omdat de IJslanders geen certificaten moeten inzetten om te bewijzen dat ze groene stroom gebruiken: IJslanders wéten dat al hun stroom groen is. De IJslandse certificaten worden daarom verkocht aan o.a. aan Belgische energieleveranciers. Die gebruiken deze certificaten om hun grijze stroom als groen op de markt te kunnen brengen, maar in dat geval komen enkel de certificaten en niet de groene stroom naar België.
"IJslanders weten dat al hun stroom groen is. Belgische consumenten die stroom kopen waaraan IJslandse groene garanties van oorsprong zijn gekoppeld, denken dat ook hun stroom echt groen is. In werkelijkheid kan je voor één groenestroomscertificaat echter maar één keer écht groene stroom produceren én gebruiken. Zoals je een euro ook maar één keer kan uitgeven. Deze dubbele perceptie helpt de transitie naar groen in Europa niet vooruit."
‘Groen’ energielabel kopen is spotgoedkoop
De term ‘groene energieleverancier’ claimen, is bovendien spotgoedkoop en supersimpel. Het kost energieleveranciers slechts 1 euro per Belgisch huishouden, per jaar, om hun stroom als ‘groen’ te labelen. In amper 10 minuten tijd en na één telefoontje naar een trader, bekomen leveranciers groene garanties van oorsprong voor hun hele klantenportefeuille. “Dit moet transparanter,” vindt Verhaeghen.
Vandaag kunnen energie-aanbieders te gemakkelijk de perceptie wekken dat ze zich inzetten voor de transitie naar hernieuwbare energie, terwijl ze in werkelijkheid geen stroom van hernieuwbare oorsprong verkopen of produceren.
"Wij zijn als eerste leverancier begonnen met het rechtstreeks koppelen van lokale Belgische groene stroomopwekkers aan lokale consumenten. Want we vinden dat bewuste consumenten de herkomst van hun groene stroom moeten kunnen traceren."
In de eerste fase zette Bolt in op het bekendmaken van de problematiek met een virale video. Met succes. De video van de #stopsjoemelstroom-campagne werd 1000 keer gedeeld en druk besproken.
Naar IJsland!
Bolt beloofde 1000 oorsprongsgaranties naar IJsland terug te brengen als de campagne 1000 keer werd gedeeld. Die mijlpaal is ondertussen gehaald en de belofte wordt ingelost.
“Koen, onze ‘oorspronggarantie-terugbrenger’ vertrekt begin augustus en maakt van de gelegenheid gebruik om in IJsland campagne te voeren tegen het verkopen en exporteren van garanties van oorsprong”, zegt Verhaeghen. “We proberen een aantal beleidsmakers te spreken, en willen ook de man in de straat aan de tand voelen. We willen IJslanders ervan bewust maken dat ze zelf hun eigen certificaten moeten gebruiken.
“Het systeem van garanties van oorsprong helpt de vergroening pas écht vooruit als alle landen in Europa ‘meewerken’. IJslanders moeten zelf ook meedoen met het systeem van garanties van oorsprong en dus hun eigen certificaten gebruiken. Zo dragen ze bij aan de vergroening van Europa”, zegt Verhaeghen.
Oproep aan Belgische beleidsmakers
Belgische beleidsmakers moeten energieleveranciers verplichten om transparanter te communiceren rond de herkomst van groene energie. “Vandaag kan je via de herkomstvergelijker van de VREG (Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt) uitzoeken wat de herkomst van jouw energie is. Dat is een mooi en zinvol initiatief. Maar het is helaas geen stap die je moét doorlopen als je een energieleverancier kiest”, zegt Verhaeghen. “Niet elke consument vindt de weg naar de site met de herkomstvergelijker. Daarom pleit ik voor een nutri-score voor energie, die meteen ‘op de verpakking’, op het moment van de verkoop, toont hoe groen het contract is.”
"Het is vandaag te makkelijk om als leverancier je grijze imago op te poetsen naar groen. We hebben in ons land niets aan geïmporteerde buitenlandse garanties van oorsprong. Wat echt van tel is zijn reële en nabije investeringen in productie van wind- en zonne-energie, zodat we degelijke streekstroom hebben, in plaats van groen gelabelde grijze energie."
Praktisch
Oorspronkelijk wilde Pieterjan Verhaeghen zelf de certificaten met een zeilboot naar IJsland terugbrengen. “Reizen door Europa in post-coronatijden is echter niet evident. Een zeilboot inzetten, die door verschillende territoriale wateren moet varen, leek lange tijd niet haalbaar. Dat plan kregen we dus ook niet tijdig op poten gezet.” Daarom nam Bolt een oorsprongsgarantie-terugbrenger onder de arm, een IJslandse Belg met een hart voor de groene zaak en veel goesting om de trip te ondernemen.
